Stata

Stata

Sunday, October 30, 2016

Αρχίστε με μια πρέζα φιλοσοφίας της επιστήμης...

Αν και η στρατολόγηση μια ικανής και άξιας ομάδας για ένα ελληνικό ή ελληνοκεντρικό πρότζεκτ τεχνητής νοημοσύνης (ΤΝ) είναι υπόθεση δύσκολη και η χρηματοδότηση ακόμη δυσκολότερη, θα πρότεινα να αρχίσουμε χαλαρά με μια φιλοσοφική ματιά στο θέμα της νοημοσύνης και σε κάθε τέτοιο εγχείρημα.

Η διάκριση υλικού/λογισμικού στη σύγχρονη γλώσσα μας, αντικλεμμένη νομίζω από τους Γάλλους, είναι κάπως ατυχής, και φιλοσοφικά και ερευνητικά. Ερευνητικά επειδή με τις προόδους της μικροηλεκτρονικής έχουμε μπει εδώ και 20 χρόνια σε φάση όπου οι λύσεις και καινοτομίες hardware-only είναι ότι πιο επίκαιρο παράγει η έρευνα και ανάπτυξη. Φιλοσοφικά επειδή στην απλούστερη/απλουστευμένη εκδοχή του το λοσμικό είναι κάποια κουμπάκια που επιλέγουμε να τα πατήσουμε ή όχι πριν ξεκινήσει ο υπολογιστής/υπολογισμός, τα περίφημα 0/1 - πρόκειται δηλαδή για υλικό επί υλικού. Σίγουρα η έξυπνη κατασκευή των υπολογιστικών κυκλωμάτων επιτρέπει σε αυτά τα κουμπάκια να εκινήσουν διαδικασίες όχι απλά "λογισμικές" αλλά περίπου μεταφυσικές, είτε πρόκειται για τα μονοδιάστατα προγράμματα που παίζουν πχ. παιχνίδια σε υψηλότατο επίπεδο, είτε πρόκειται για την υπό κατασκευή γενιά προγραμμάτων/συστημάτων που θα μετέχουν ως ίσοι σε κάθε πεδίο ανθρώπινης δραστηριότητας με διανοητική διάσταση.

Το ερώτημα αν η δια-νόηση έχει μεταφυσικό χαρακτήρα ή όχι έχει διχάσει την ανθρωπότητα επί χιλιετίες και δε θα επιχειρήσουμε να το απαντήσουμε εδώ. Άποψη μας είναι ότι όχι η νόηση αυτή καθαυτή αλλά η αντίληψη, τα qualia/ποιότητες είναι αυτά που ενδεχομένως μετέχουν μεταφυσικής, με πολλές θεολογίες να το έχουν τραβήξει στα άκρα θεωρώντας πχ ότι οι ανθρώπινες αισθήσεις είναι σκιά θεικών αισθήσεων, ή και ότι "στον άλλο κόσμο" θα γευτούμε τα qualia αυτού του κόσμου, θα τρώμε και θα πίνουμε, στην ύψιστη τους εκδοχή.  Αν και τα qualia συνήθως αναφέρονται στις διακριτές εντυπώσεις που παρέχουν οι αισθήσεις, πχ στην αίσθηση του "μπλε", της "μουσικής αρμονίας", του "αλμυρού" κτλ, και ως εκ τούτου δε χρείαζονται καθαυτά στην τεχνητή νοημοσύνη, πχ το "μπλε" περιττεύει αν έχουμε φωτοδίοδο ή άλλο ανιχνευτήρα ευαίσθητο στα 450nm, εν τούτοις δε μπορούμε να παραγνωρίσουμε ότι και η διανοητική μας ζωή φαίνεται να παράγει ιδιαίτερες αισθήσεις, η "ελευθερία", η "αναλυτική προσέγγιση", η "αλήθεια" φαίνεται να έχουν κάποια ημιαυτόνομη ύπαρξη και "ποιότητα", τουλάχιστον για όσους τις γνωρίζουν και εντρυφούν σε αυτές. Η λίστα αυτή πάντως μπορεί να είναι κάπως ατυχής, με την έννοια ότι ενδέχεται πολλές από αυτές τις έννοιες να είναι ντε φάκτο qualia για τους ίδιους λόγους και με τους ίδιους γενετικούς μηχανισμούς που υλοποιούν και τις πιο καθιερωμένες αισθήσεις. Ίσως εδώ και να βρίσκεται κάποια εξήγηση για όσους αναρωτιούνται πως είναι δυνατόν κάποιοι συνάνθρωποι να διακατέχονται από ατιμία, αναληθεία κτλ - δεν αποκλείεται να πρόκειται για γονιδιακή παρέκκλιση όπως η αχρωματοψία.

Όποιο και αν είναι το επιστημολογικό/γνωσιολογικό στάτους των εννοιών στον ανθρώπινο εγκέφαλο, οι περισσότεροι ερευνητές συμφωνούν ότι δημιουργία, διαφοροποίηση και γενικώς κάθε ανθρώπινο σερφάρισμα στον κόσμο των εννοιών και ιδεών είναι απαραίτητα σε κάθε ολοκληρωμένη ΤΝ. Μια μεγάλη μειοψηφεία, την οποία θα μπορούσαμε να χαρακτηρίσουμε uberμπιχεβιοριστική, προσπαθεί με μαθηματικά κυρίως εργαλεία να προβλέψει, πχ, πότε και με ποια πιθανότητα ένα άνθρωπο είναι έτοιμο για πολιτική επανάσταση, χωρίς να πονοκεφαλιάζει με το ποιους ορισμούς φτώχειας, καταπίεσης κτλ χρησιμοποιεί το άτομο. Παρομοίως αναλύονται και όλες οι εμπορικές πράξεις, πχ να δοθεί ένα τραγούδι στον Α σταρ το καλοκαίρι, ή μήπως να δωθεί στον Β τα Χριστούγεννα, χωρίς περαιτέρω μουσικές ή υπαρξιακές φιλοσοφίες, με μόνο ζητούμενο την στατιστική προσδοκία όπως λέγεται κατ'ευφημισμό το μέγιστο κέρδος.

Αν και δεν υπάρχουν όρια στο τί μπορεί να πετύχουν οι μαθηματικές μέθοδοι (ούτε καν ο Gödel), θεωρούμε ότι κάποιου είδους "εννοιολογική μηχανική" είναι ο γρηγορότερος και προτιμότερος δρόμος προς ανθρωπίνου επιπέδου ΤΝ.


1 comment:

  1. Να προσθέσω στις διατυπώσεις περί ελευθερίας στο κείμενό σου ότι η άποψή μου για την εννοιολογική προσέγγιση της ελευθερίας εμπεριέχεται σε αυτή που ενστερνίζομαι για την αυτονομία και έχει ως εξής:θα μπορούσε να ειπωθεί ότι η έννοια της αυτονομίας δεν μπορεί να αποτελεί προϊόν λογικής σκέψεως του ανθρώπου με την έννοια ενός νοητικού κατασκευάσματος που αντικειμενοποιεί το δικαίωμα της αυτονομίας που βρίσκεται έξω από αυτόν. Αυτονομία έχουν μόνο τα πρόσωπα και όχι η έννοια της αυτονομίας. Αυτή δεν είναι σε θέση να ζήσει και να εκφραστεί με αυτόνομο τρόπο. Έτσι αυθεντικότερη απόδοση τον τρόπων έκφρασης και εκδήλωσης της αυτονομίας βρίσκει κανείς στα κείμενα που περιγράφουν καταστάσεις της καθημερινής ζωής π.χ. τραγωδίες, επιστολές ή ομιλίες των ιερών συγγραφέων και Πατέρων της Εκκλησίας και όχι σε ηθικά συγγράμματα που στηρίζονται στη λογική αφαίρεση και στη γενίκευση. Απόσπασμα απο την εργασία μου Βιοηθική θεώρηση Πατερναλισμού και αυτονομίας.

    ReplyDelete